Santu Antine. Sa pius bella istòria de amore tra Costantinu e Maria

Processione 1950

VOTO DELL’EMIGRANTE IN AMERICA DEL NORD

Gai amos contadu
Sette meses, sighidos, de continu
Finas ch’amos pensadu
De invocare a Santu Costantinu,
cun sa pregadoria
de li fagher sa festa, in bidda mia

Faghimos sa Bandela
Cun pagos soddos ch’amos riunidu
E isparghet sa vela
De su tribàgliu chi mai ses bidu,
tantu bundantziosu
sena mai una die de reposu………

DESCRIZIONE DEGLI STATI UNITI

Inoghe si tribaglian sas ott’oras
Sentza isforzu e cun paga lestresa
Poi dagh’andas a fagher s’ispesa
Manc’unu tertzu che nde ogas foras
Sun che ispìgiu tottu sas dimoras
Bene attretzadas ch’est’una bellesa
Est un incantu totta sa natura
Est su chelu terrenu addirittura

Sas campagnas, ti podes figurare
Ti paren tottu un’amenu giardinu,
dogni cosa produit su terrinu
tottu cantu li chilcas t’at a dare
tue non faghes che a coghinare
màndigos prelibados a puntinu
non est che i sa nostra terr’ingrata
chi da àteru Deus paret fatta……

RICHIAMO PER IL FRONTE: 1° GUERRA MONDIALE

Deo cun sos cumpagnos intr’e s’annu
Amos lassadu sa terra prommissa
Pro salvare sa patria: ite dannu!
Morimus tottu? Si moriat issa!

Ecco chi una die
Cun musicas e sonos
Nos an a New Jork accumpagnadu;
e in su portu inie
tres piròscafos bonos
b’aiat, pro ch’aeran imbarcadu
totta canta sa zente
chi sa patria ogn’ora l’at presente.

Cumintzat su viàgiu
Su manzanu a sas noe
Totta sa cosa fit in movimentos,
fit in su mese ‘e magiu
paret chi siat oe
de bìndighi e millenoighentos
frulcende ogni sirena
dende a su portu; addiu Terr’anzena…….

L’ARRIVO AL FRONTE

Apenas isbarcados
Derettos a su fronte nos an giuttu
Tottu semus restados
De andare a domo a murr’asciuttu
Pro poder abbratzare
Sos caros chi nos fini a isettare.

Duos annos sighidos,
Sutta sas cannonadas amos fattu,
Deo cun sos amigos
Gia l’amos mandigadu su piattu
Semper bene cundidu
De risu male cottu e ammufidu…….

FINE DELLA GUERRA

Finit sa pena, e-i s’angustia
Poninde tottu sos coros in festa
Su battoro pretzisu e Sant’Andria
Terminadu su fogu e sa tempesta
Si frimman sas mitràglias e cannones
Lassende s’ira tremenda e funesta.

Su postu zèdini a sos campanones
Ue dae ogni turre a s’isfunada
Allegraian totu sas regiones,
sos soldados cun s’arma ritirada
dae tanta allegria lagrimantes
si faghian trapare s’abbratzada………

RICORDO DEL VOTO

Pensande ancora a Santu Costantinu
A su votu chi at fattu de emigradu
In su lontanu nordicu terrinu.
Cuddu chi tanta grascia at accansadu
De lu salvare dae sa tempesta
E de l’aer dae ballas liberadu.

Como passada cudd’ira funesta
Serenu li prommittit dae coro
De li fagher sa Chegia e i sa festa
In su pe de sa montagna e “Monte Oro”…….

ADEMPIMENTO DEL VOTO

M’atera cosa eo puru pensai
Ca che giughia in coro su pidinu
De sa prommissa fata a Costantinu
A li fagher sa festa m’ammentai.

E dinfatis cun bona intentzione
Che pòberos bessimos e pedimos
Buscamos su inari e l’ispedimos,
Su Sant’ispedini a s’istatzione.

Apenas chi s’avisu nos’an dadu
S’est’aunidu tottu su comunu
E unu caddu si buscat dogn’unu
Andar’a Giave a caddu inseddadu.

Partimos e faghimos su passazu
In su bellu paisu e Cossoine
Inie puru faghimos s’assazu
E si armat de caddu ogni omine.

Gia pius de treghentos tando essimos
In sa manna e briosa cavalcada
A Giave apenas fatta s’arrivada
In su carru su Santu che ponimos.

Poi a passu e carru e a pariglia
Nos infilamos torra in su caminu
Tott’allegros! Cun Santu Costantinu
Frenaimis sos caddos cun sa briglia

A passu lentu a bidd’arrivamos
Cun sos cossoinesos tot’umpare
Padria, Mara, sunu a man’appare
E tottu Putumagiore bi agatamos.

In s’intrada de idda pro ispantu
Sos caddos passaian in sa folla
Ma su carru si frimmat, cale molla
Truncada? Miraculu e su Santu?

Non si cheren sos boes distacare
Dae su pe de sa montagna e monte Oro
Punghet su carrulante a totu coro
Però sos boes non poden andare.

Torrat a pungher che puntas de gherra
Prestan sos boes fortza a  tottu prou
Torrat a pungher torra dae nou
Però sos boes si asan sa terra.

Tando sa zente tot’a una oghe
Gridan mischinu! Ite ses faghinde?
Non bies chi sos boes ses bochinde
E si su Santu si cheret inoghe!

Tando tot’una oghe est’invochende
A Santu Costantinu promitimos
Inoghe o Santu sa Chegia faghimos,
E bidimos su carru disterrende.

Cheriat narrer si cussa tucada
chi de Chegia sua aiat dirittu
Non si cheriat in domos de afitu
Comente forsis li fit capitada.

Arrivamos luego a Chegia manna
Inue Santu Giolzi l’isettait
E inie sa zente lu pregait
Apena s’acherait a sa gianna.

Pregain: Costantinu Imperadore
Faghidenos sa grascia de acansare
De ti poder sa Chegia fraigare
In custa idda de Putumagiore.

Su Santu atzetat sa pregadoria
E ispiratzione nos at dadu
Unindesi un’illustre comitadu
Ponen pius sa cosa in armonia!

Isparghimos sa oghe totu unidos
Contribuin a s’opera detzisos
Poninde passos giustos e pretzisos
Ca volonteris si sunu isibidos;
An dadu primu gratis su terrinu
Cun sa cava e sa pedra e de sa rena
E bidias sos carros a cadena
Carrende che fromigias in caminu.

Contones, pedra, rena, e prestu ies
Muntones mannos de materiales
Prestan sos mastros cun sos maniales
S’opera insoro gratis tantas dies

D’an cumintzu a su tempiu famadu
Sa prima pedra ponen cuminzende
Ue totta sa idda fit preghende
De l’ider in pagu tempus agabbadu

In su giru e tres annos già cumpletu
Amos bidu su tempiu divinu
Ue como si pregat cun afetu
Dae su coro a Santu Costantinu;

Si moven dae tottu sas regiones
De sa Sardigna intera a sas caluras
Cun carros e carrotzas, carretones
Camion, vituretas e veturas

Tottu garrigos de zente pro pregare
In sa die e sa festa e Costantinu
Ca miraculos faghet de continu
A sos chi pregant solede acansare,

est solenne sa festa chi  ogn’annu
si ripit de triulas su sette
ue ogni cantore, ogni poete
intonat’innos cun giubilu mannu….

Brani tratti dal libro “Santu Antine Sa pius bella istoria de amore tra Costantinu e Maria”, scritto probabilmente dallo stesso editore, Giovanni Maria Fara di Pozzomaggiore, nella prima metà del millenovecento.

Nel raccontare la storia di un giovane di Pozzomaggiore, dapprima emigrato negli Stati Uniti e poi soldato sul Carso durante la prima guerra mondiale, l’autore descrive le origini della Chiesa di San Costantino. Il Santuario è sorto per il voto degli emigrati nelle lontane americhe e dei soldati della Brigata Sassari, richiamati sul fronte del primo conflitto mondiale e realizzata con il contributo di tutti i pozzomaggioresi.

Comments are closed.